بافر (Buffer) و تاخیر (Latency) در ویدیو چیست ؟

بافر (Buffer) و تاخیر (Latency) در پخش محتوای ویدیویی آنلاین، دو پارامتری هستند که روی تجربه کاربر از سرعت، تأخیر و قطعی ویدیو تأثیر مستقیم میگذارند. بنابراین درک مفهوم آن ها، شناختن کارکرد و ارتباطشان با یکدیگر برای استریمرها اهمیت زیادی دارد چرا که در مدیریت مشکلات فنی در زمان استریم ویدیو به آن ها کمک خواهد کرد.

اگر شما از طرفداران محتوای ویدیویی آنلاین باشید، بدون شک تأخیر در پخش و  قطع شدن‌های ناگهانی در میانه تماشای یک فیلم یا کلیپ را تجربه کرده‌اید. بافر و تأخیر در فرآیند ارسال و دریافت داده‌های ویدیویی و در نهایت تجربه شما در این میان، تأثیر مستقیم دارد. پس بیایید ببینیم چرا این اختلالات اتفاق می‌افتد و چگونه میتوان آن‌‌ها را مدیریت کرد.

ویدیو بافرینگ (Buffer) چیست ؟

حافظه میانگیر (Buffer) قسمتی از حافظه کوتاه‌ مدت دستگاه (بسته به اینکه با چه نوع دیوایسی در حال تماشای ویدیو هستید) است که قسمتی از داده‌ها را به طور موقت ذخیره‌سازی میکند تا در صورت نیاز، مقداری از این داده‌های از پیش بارگزاری شده، در اختیار پردازنده دستگاه قرار بگیرد؛ به این فرآیند بارگزاری مقدماتی و پخش خودکار داده‌ها بافرینگ گفته میشود.

به عنوان مثال وقتی شما در حال تماشای آنلاین یک فیلم روی کامپیوتر هستید، حافظه بافر بخشی از ویدیو را موقتاً ذخیره میکند تا اگر اینترنت دچار اختلال یا افت سرعت و کیفیت شد، فیلم شما برای چند ثانیه تا چند دقیقه قطع نشود. تا زمانی که کیفیت اتصال شما به حالت نرمال بازگردد (در صورتی که این فرآیند چند ثانیه یا چند دقیقه کوتاه طول بکشد) در تماشای فیلم شما خلل و توقفی ایجاد نمیشود و کیفیت آن تغییری نمیکند.

نتیجتاً فرآیند بافرینگ برای بهبود تجربه شما از تماشای محتوای ویدیویی آنلاین مؤثر است چرا که اختلاف سرعت بین فرستنده ویدیو و دستگاه گیرنده شما را جبران میکند.

چه عواملی بر بافر ویدیو تاثیر میگذارند ؟ + راهکار

در این میان نکته‌ای وجود دارد که باید به آن توجه شود: بافرینگ یک فرآیند مفید است که به پخش پیوسته ویدیو کمک میکند. اما همزمان باعت افزایش تأخیر در نمایش نیز میشود. چگونه؟ وقتی اتصال و کیفیت اینترنت به صورت متعدد دچار مشکل شود، بافرینگ دست به کار میشود، درست است؟ و چند دقیقه از محتوای آنلاین را نمایش میدهد و در صورت ادامه این اختلالات، کاربر باید دائم منتظر بماند تا دوباره مقدار دیگری از داده‌ها توسط فرآیند بافرینگ پخش شود. این تأخیرات و توقف‌های متعدد، کاربر را خسته میکند و تجربه خوبی را برای او رغم نخواهد زد. در نتیجه باید بافرینگ‌های پی در پی را با روش‌هایی که به آن اشاره خواهیم کرد، کاهش داد.

• سرعت اینترنت و کیفیت ویدیو: هرچه سرعت نت بیشتر باشد، ویدیو روان‌تر و سریع‌تر پخش میشود. در حالی که اگر سرعت و ثبات نت پایین باشد، در پخش ویدیو و صوت اختلال ایجاد میشود. از طرفی هرچه رزولوشن ویدیو بیشتر باشد، به اینترنت قوی‌تری برای دریافت و ذخیره‌سازی داده‌ها نیاز است. سرعت و کیفیت ناپایدار اینترنت و کیفیت بسیار زیاد ویدیو، از مهم‌ترین عواملی هستند که در هنگام پخش، بافرینگ را افزایش می‌دهند.

برای حل این مشکل به عنوان یک کاربر، اطمینان حاصل کنید که اتصال اینترنت شما درست بوده، پهنای باند مناسبی داشته و همچنین وی پی ان مورد استفاده پرسرعت باشد. از طرفی اینترنت شما باید با کیفیت انتخابی ویدیو متناسب باشد.

• رم و پردازنده دستگاه: گفتیم که بافر در واقع قسمتی از حافظه موقتی دستگاهی است که در آن در حال تماشای ویدیو هستید. هر چه مقدار این رم کمتر باشد، به دلیل محدودیت فضا، داده‌های موقت زودتر حذف می‌شوند تا فضا برای داده‌های جدیدتر وجود داشته باشد. در این حالت پردازنده نمیتواند در زمان نیاز به آنها دست یابد و در نتیجه بافرینگ بیشتری رخ می‌دهد. از طرفی قدرت سی پی یو نیز در جریان ذخیره سازی و پردازش داده‌ها اهمیت زیادی دارد. هرچه پردازنده قوی‌تر باشد، با سرعت بیشتر، داده‌های ویدیویی بیشتری را دریافت و پخش میکند.

سعی کنید از دستگاه‌هایی استفاده کنید که پردازنده قوی‌تر و حافظه رم بیشتری دارند.

چند توصیه دیگر برای تماشاگران:

• از دستگاه‌ها و نرم‌افزارهای به روز استفاده کنید.
• مطمئن شوید در هنگام تماشای ویدیو، دستگاه‌های کمی به اینترنت مشترک متصل هستند.
• کش دستگاهی که با آن ویدیو تماشا میکنید را پاک کنید.
• برنامه‌هایی که همزمان در دستگاه شما باز هستند را خاموش کنید.

تاخیر (Latency) چیست ؟

تأخیر (Latency) در ویدیو به معنای زمانی است که از درخواست برای پخش، تا نمایش ویدیو صرف میشود. یا به عبارت دیگر: مدت زمانی که طول میکشد تا داده‌های ویدیویی از فرستنده به دستگاه گیرنده ارسال و پخش شود.

مانند مثال قبل، وقتی شما در حال تماشای آنلاین یک فیلم هستید، بین درخواست شما برای پخش فیلم و نمایش واقعی آن روی دستگاه شما، یک فاصله چندثانیه‌ای طی میشود که به آن تأخیر یا Latency گفته میشود. هر چه قدر این مدت زمان طولانی‌تر باشد، برای کاربری که شما باشید ناخوشایندتر است، مگرنه؟ اگر تأخیر در نمایش محتوای ویدیویی زیاد شود، معمولاً سرویس‌های پخش به طور خودکار، کیفیت ویدیو را کاهش می‌دهند تا داده‌ها با سرعت بیشتری انتقال یافته و میزان این تأخیر کمتر شود. از طرفی این دیرکرد میتواند موجب ناهماهنگی بین صدا و تصویر نیز بشود، مخصوصاً در تماس‌های ویدیویی.

ویدیو Latency یا تأخیر در تجربه شما از تماشای محتوای ویدیویی آنلاین اثرگذار است و پارامتری است که هرچه بیشتر کاهش یابد، میزان رضایت تماشاگر بیشتر است. در قسمت بعد بررسی میکنیم که چه عواملی روی این نرخ اثر میگذارند.

چه عواملی بر تاخیر ویدیو تاثیر میگذارند ؟ + راهکار

همانطور که تا الان فهمیدیم، تأخیر در پخش ویدیو اصلاً خوب نیست! مخصوصاً در لایو استریم‌ها و تجاربی که نیاز به تماشا و واکنش در لحظه دارند (مانند بازی‌های آنلاین). بنابراین کاهش میزان تأخیر در فرآیند ارسال، دریافت و پخش ویدیو الزامی است. موارد زیر از مهم‌ترین عواملی هستند که این فاکتور را تحت تأثیر میگذارند.

• سرعت اینترنت: همانند قبل، سرعت و کیفیت اتصال اینترنت شما روی میزان Latency ویدیو، مستقیماً نقش دارد. سرعت بالای اینترنت، تأخیر فرآیند ارسال و دریافت داده‌ها را کاهش میدهد و پینگ بالا و ترافیک زیاد شبکه، این تأخیر را افزایش میدهد.

 از اینترنت و وی پی ان پرسرعت با پهنای باند زیاد استفاده کنید.

• فرآنید انکودینگ و دیکودینگ: خود پروسه انکودینگ و دیکودینگ محتوای ویدیویی، بسته به حجم داده‌ها و نوع کدک استفاده شده، میتواند کاری زمان‌بر باشد. در این روند، محتوای ویدیویی توسط کدک‌ها فشرده‌سازی شده و به فرمت‌های قابل شناسایی و پخش تبدیل میشوند. بعد از ارسال داده‌ها، در دستگاه گیرنده این کدک‌ها ویدیو را از حالت فشرده خارج کرده و پخش میکند.

فرستنده محتوای ویدیویی یا استریمر، باید از کدک مناسب و تنظیمات درست و بهینه مربوط به این فرآیند و نیز بافرینگ استفاده کند تا بتواند تجربه بهتری برای مخاطبان خود رقم بزند.

چه رابطه‌ای میان تاخیر و بافر ویدیو وجود دارد ؟

میان لتنسی و بافر ویدیو، رابطه جالبی وجود دارد. گفتیم که فرآیند بافرینگ کار ذخیره‌سازی موقت داده‌ها را انجام میدهد تا در صورت اختلال در اینترنت، تا زمان برگشتن آن به حالت عادی (معمولاً چند ثانیه تا چند دقیقه کوتاه)، ویدیو را به صورت روان برای کاربر پخش کند. اما اگر میزان این حافظه موقتی، کم باشد یا اگر این فرآیند بافرینگ زیاد اتفاق بیافتد، تأخیر و مکث‌های مکرر در طول پخش ویدیو افزایش خواهد یافت. از طرفی میزان زیاد تأخیر در شروع و حین پخش ویدیو، نیاز به بافرینگ داده‌ها را افزایش می‌دهد تا کمبود کیفیت و سرعت را جبران کند.

بنابراین باید میان بافر و تأخیر در محتوای ویدیویی آنلاین تناسب و هماهنگی وجود داشته باشد تا در کل تجربه کاربری خوبی برای تماشاگران ایجاد کند.

تفاوت بافر و تاخیر در پخش ویدیو

1. هدف: بافر به پخش پیوسته ویدیو کمک می‌کند و قطع و وصل شدن را کاهش می‌دهد؛ اما تاخیر به زمان انتقال داده‌ها اشاره دارد و روی همزمانی ویدیو با رویداد زنده تاثیر می‌گذارد.
2. موقعیت استفاده: بافر بیشتر برای پخش ویدیوهای آنلاین از پیش ضبط‌ شده اهمیت دارد، در حالی که تاخیر بیشتر در پخش زنده و کنفرانس‌های ویدیویی مطرح است.

نتیجه‌ گیری

در این مقاله از نگاوید به تعریف و بررسی عملکرد دو پارامتر مهم در استریم ویدیو پرداختیم. بافر (Buffer) و تاخیر (Latency) هر دو نقش مهمی در سرعت و کیفیت پخش ویدیو دارند و مدیریت درست آن ها میتواند رضایت کاربران را در مورد محتوای آنلاین شما افزایش دهد. اگر شما استریمر و تولیدکننده محتوای ویدیویی باشید، با تنظیمات بهینه سرور و فرآیند انکودینگ (خصوصاً در مبحث Latency) میتوانید تأثیر بهتری بر تجربه کاربری مخاطبان بگذارید. از طرفی اگر شما گیرنده و تماشاگر محتواهای ویدیویی آنلاین می‌باشید، با استفاده از دستگاه و اینترنت مناسب و با کیفیت، میتوانید قطعی و تأخیرهای کمتری را تجربه کرده و از تماشای ویدیوی خود لذت ببرید.